راز و شگفتی های سنگهای تخت جمشید . . .

پایگاه خبری تحلیلی خانه حامیان سنگ ایران: برای برهم نهادن پایه ستون، قلمه ستون، گل ستون، سر ستون و یا جرزهای درگاه ها هیچ نوع ملاتی به کار نمی بردند و تنها با روش خاصی دو سطح تحتانی و فوقانی سنگ را پاک تراش می کردند. این روش باعث می شد تا ستون و درگاه ها در مقابل نیروی زلزله پایدار بمانند.

تخت جمشید یکی از مهمترین آثار به جا مانده از زمان هخامنشیان است که حدود 2500 سال پیش و در زمان داریوش بزرگ ساخت آن آغاز و 120 سال به طول انجامیده است، این مجموعه 135000 متر مربعی در دل خود هفت کاخ، پلکانها، ستونها، دو آرامگاه سنگی و… را جای داده است، که بیش از سه هزار نقش برجسته بر روی آنها کنده کاری شده است.

این بنا کاملا از سنگ و در دامنه کوه رحمت ساخته شده است، اما سنگهای بزرگ و یکپارچه ای که در ساخت این مجموعه استفاده شده است، چگونه تامین شده است؟ سنگهایی که مطمئنا دارای ویژگی های خاصی بوده اند که بتوانند این نقش برجسته ها را در طول هزاره ها حفظ کنند و حداقل در مقابل عوامل طبیعت پابرجا بمانند.

در هشتاد و پنج کیلومتری شیراز، و در ابتدای محوطه باستانی تنگ خشک، کوهی وجود دارد با نام تنب کرم، در این کوه کارگاه های متعدد برش و استخراج سنگ دیده می شود و یکی از نقاط تامین سنگ تخت جمشید و پاسارگاد بوده است، اهالی سیوند این محل را با نام  معدن الماس بری می شناسند.

در ارتفاعی بیش از 150 متری این کوه، کارگاه های سنگ بری را می توان دید که البته 2500 سال پیش، برای بریدن سنگها از الماس خبری نبوده و برای جدا کردن سنگهایی که برخی از آنها بیش از 15متر ارتفاع و برخی بیش از 6 متر عرض داشته اند، با تیشه کوه را می شکافتند به نحوی که چهار طرف سنگ مورد نظر از کوه جدا می شد و شکافی به اندازه عرض یک انسان در اطراف سنگ به وجود می آمد. که اکنون می توان به راحتی از میان این شکافها عبور کرد و آثار تیشه را بر روی سنگها مشاهده کرد.

سپس در مقطع پایین سنگ که می خواستند آنرا از کوه جدا کنند، شکافی ایجاد می شد و با استفاده از خاصیت انبساط آب در زمان انجماد و یا با روشهای دیگر، سنگ را از دل کوه جدامی کردند. و جالب است بدانید در همان کارگاه ها، سنگ را کمی هم تراش می دادند، از همین رو است که هنوز نیز برخی سنگهای جدا شده با مقطع دایره در این کارگاه ها دیده می شود.

آپادانا یا تالار ستون دار، کاخی است که بیش از ده هزار متر مربع وسعت دارد و در زمان باستان دارای ۷۲ ستون بوده است. این کاخ به دلیل ارتفاع حدود ۲۰ متری ستون ها و فاصله غیر معمول آنها از یکدیگر، جزء شاهکارهای هنر معماری دوران باستان است و دیگر نظیرش ساخته نشد. وزن هریک از ستون ها ۹۰ تن بوده و بر فراز آنها سر ستون های گاو دو سر و یا شیر دو سر که هر کدام بیش از ۱.۵ تن وزن داشت قرار می گرفت.

آپادانا دارای دو جفت پلکان دو طرفی در سمت شمال و شرق است که طول هر یک از دیواره های آن ۸۱ متر است. بر روی این دیواره های سنگی، صفی از سربازان، بزرگان کشوری و ۲۳ قوم هدیه آور از ایران بزرگ را حک کرده اند. در مرکز این پلکان ها نقشی از پادشاه قرار داشته که در یک دست عصایی به نشانه پادشاهی دارد و در دست دیگر گل نیلوفری را به نشانه صلح و دوستی تقدیم هدیه آوران می نماید.